Τι ειναι τα «Fake news»

Ο όρος fake news (ψευδείς ειδήσεις ή κατασκευασμένες ειδήσεις) περιγράφει άρθρα, ιστορίες η δημοσιεύσεις που φαίνονται να είναι πραγματικές, αλλά που ειναι κατασκευασμένα εσκεμμένα για παραπληροφόρηση.

Ο σκοπός των «ψευδών ειδήσεων» είναι είτε εμπορικός όπως η προώθηση ενός προϊόντος ή η δημιουργία κίνησης (traffic) προς μία ιστοσελίδα (clickbait), είτε πολιτικός (παραπληροφόρηση-διαμόρφωση κοινής γνώμης).

Πως να καταλάβετε αν μια ανάρτηση είναι ψευδής;

• Αν το κείμενο σας προτρέπει να το δημοσιεύσετε αυτο θα πρέπει να σας υποψιάσει.
• Αν έχει τίτλο που να ειναι υπερβολικός και παρατραβηγμένος ως προς το κύριο κείμενο της ανάρτησης. Κάποια παραδείγματα ειναι: «ΣΟΚ», «ΚΑΤΙ ΠΟΥ ΟΙ ΑΛΛΟΙ ΔΕΝ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΤΟ ΕΓΡΑΨΕ», «ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΚΑΤΕΒΑΣΟΥΝ», κτλ.
• Αν το κείμενο που διαβάζουμε είναι κακομεταφρασμένο ή αυτόματα μεταφρασμένο μέσω Google Translate, κάτι δεν πάει καλά.
• Άρθρα που δεν φέρουν υπογραφή ή άρθρα που επικαλούνται «ανώνυμες πηγές» θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με δυσπιστία
• Αν έχει μη λειτουργικά-ενεργά λινκ
• Αν δεν υπάρχει συντάκτης.
• Οσο πιο μεγάλοι ισχυρισμοί υπάρχουν σε ενα κείμενο, τοσο πιο ατράνταχτες αποδείξεις και στοιχεία θα πρέπει να το συνοδεύουν. Αν δεν υπάρχουν, τότε η ανάρτηση πιθανότατα είναι προϊόν φαντασίας του αρθρογράφου.
• Αν εμπεριέχονται φωτογραφίες άσχετες με το θέμα.
• Αν το άρθρο περιέχει μια εικόνα, μπορούμε να την αναζητήσουμε μέσω του εργαλείου αντίστροφης αναζήτησης της Google και να δούμε που αλλού έχει δημοσιευτεί, ακόμη και να βρούμε την αρχική πηγή της.

Βίντεο

Δείτε εδώ ενα βίντεο για τις ψευδές ειδήσεις:

Παραδείγματα Fake News

• https://ellada.press/exofrenika-fake-news-ton-koronoio-pou-kukloforoun-sta-koinonika-mesa-pou-polloi-ta-pisteuoun-paradeigmata/

(Φωτογραφία απο :https://science.sciencemag.org/content/359/6380/1094)

Πρακτικά εργαλεία

• Αντίστροφη αναζήτηση εικόνας:
• Το εργαλείο αντίστροφης αναζήτησης της Google- https://images.google.com/
• To TinEye- https://tineye.com/

• Σελίδες που κάνουν Fact–checking:
• Ellinika Hoaxes- https://www.ellinikahoaxes.gr/
• Snopes- https://www.snopes.com/
• Politifact- https://www.politifact.com/
• Hoax-Slayer- https://www.hoax-slayer.net/
• Metabunk- https://www.metabunk.org/home/

• Αναζήτηση αλήθειας:
• Website of Trust- https://chrome.google.com/webstore/detail/wot-web-of-trust-website/bhmmomiinigofkjcapegjjndpbikblnp
• Decodex- https://www.lemonde.fr/verification/

• Ανάλυση φωτογραφιών:
• FotoForensics- https://fotoforensics.com/
• Wolframalpha- https://www.wolframalpha.com/ – ένα εργαλείο που μας επιτρέπει να ελέγξουμε τι συνθήκες επικρατούσαν σε ένα σημείο κατά το παρελθόν. Για παράδειγμα, εάν δούμε μια φωτογραφία με ημερομηνία 15/03/19 να δείχνει χιόνια, μεσημβρινή ώρα στην Λευκωσία, μπορούμε να το παραπάνω εργαλείο να ελέγξουμε επακριβώς τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη τη στιγμή.
• YouTube DataViewer- https://citizenevidence.amnestyusa.org/ – Το εργαλείο YouTube DataViewer, μπορεί να μας πει εάν ένα βίντεο είναι πρωτότυπο, ή έχει κατέβει και ανέβει εκ νέου από άλλο λογαριασμό.